🌧️ Darowizna W Rachunku Przepływów Pieniężnych

Chociaż uzyskuje się go w rachunku zysków i strat, zysk netto jest również wykorzystywany zarówno w bilansie, jak i rachunku przepływów pieniężnych. . Oczywiście, dokładny punkt początkowy uzgodnienia określi dokładne korekty dokonane w celu uzyskania liczby operacyjnych przepływów pieniężnych. 2. Analiza rachunku zysków i strat Analiza rachunku przepływów pien. Katarzyna Mamcarz Slajd 24 Rachunek zysków i strat Prezentuje wielko ści strumieniowe – poniesione koszty i straty oraz osi ągni ęte przychody i zyski w danym okresie sprawozdawczym. Sporz ądzany metoda drabinkow ą – naprzemienne Rachunek przepływów pieniężnych jest to jeden z kilku elementów sprawozdania finansowego, które zobowiązane są sporządzać niektóre jednostki. W tym artykule omówione zostanie, jak wypełnić rachunek przepływów pieniężnych metodą pośrednią. Możliwe jest również pobranie poniżej załączonego wzoru tego dokumentu. Zakup zorganizowanej części przedsiębiorstwa zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Oznacza to, że na otrzymanym dokumencie sprzedaży nie występuje podatek VAT. W takiej sytuacji, przedsiębiorca ma co do zasady obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych - PCC. W tym miejscu trzeba Inna ważna funkcja Rachunku Przepływów ⁤Pieniężnych to umożliwienie identyfikacji ⁤ewentualnych problemów z płynnością‍ finansową.⁤ Analiza‍ przepływów pieniężnych wskazuje, czy przedsiębiorstwo posiada odpowiednią ilość środków na bieżące zobowiązania oraz czy jest w stanie czynić inwestycje. Tym bardziej, iż w rachunku zysków i strat w pozycjach "Zysk ze zbycia inwestycji" oraz "Strata ze zbycia inwestycji" wykazuje się wynik ze zbycia (w różnej formie) inwestycji w aktywa finansowe. Oczywiście, jednostka posiadająca udziały w zlikwidowanej spółce powinna zaksięgować dodatkowo ich rozchód (10.000 zł) zapisem: Ma konto Zmiana stanu zapasów w rachunku przepływów pieniężnych według KSR nr 1. Źródło: Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 6 (558) z dnia 20.03.2022, strona 48 - Spis treści ». Dział: Krajowe i międzynarodowe standardy rachunkowości. Sprawozdanie finansowe naszej jednostki za 2021 r. podlega badaniu przez biegłego rewidenta. Obowiązek sporządzania rachunku przepływów pieniężnych i zestawienia zmian w kapitale własnym Zgodnie z polskimi przepisami o rachunkowości rachunek przepływów pieniężnych i zestawienie zmian w kapitale własnym mają obowiązek sporządzać podmioty, które co roku opracowują sprawozdania finansowe podlegające badaniu przez Prezentacja przepływów pieniężnych jest ujęta w zestawieniu tzw. rachunku przepływów pieniężnych. Zestawienie przepływów pieniężnych — cash flow Cash flow — jest dokumentem uwzględniającym faktyczne przepływy pieniędzy. Tym samym w przejrzysty sposób obrazuje on sytuację finansową, w której znalazła się dana firma. W rachunku przepływów pieniężnych należy uwzględnić wszystkie wpływy i wydatki z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej jednostki, z wyjątkiem wpływów i wydatków będących rezultatem zakupu lub sprzedaży środków pieniężnych, przy czym dla właściwego określenia wartości przepływów pieniężnych: Tabela 4. Rachunek przepływów pieniężnych - wybrane pozycje. Kliknij aby zobaczyć ilustrację. Dokonane przez jednostkę w ciągu roku obrotowego odpisy amortyzacyjne od środków trwałych w rachunku przepływów pieniężnych sporządzanym metodą pośrednią w pozycji A.II.1 „Amortyzacja” korygują wynik finansowy in plus. 1.Objaśnienie struktury środków pieniężnych przyjętych do rachunku przepływów pieniężnych: Środki pieniężne 31.12.2022 r. Środki pieniężne w banku 3 077 166,25 zł 97wfKo. Jednym z elementów sprawozdania finansowego, zgodnie z art. 45 ustawy o rachunkowości, dla jednostek podlegających badaniu jest sprawozdanie z przepływów pieniężnych. Szczegółowe wytyczne co do jego sporządzenia zostały opisane w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 1 (KSR 1). Polskie regulacje przewidują możliwość sporządzania sprawozdania z przepływów pieniężnych (zwanym dalej CF) w jednej z dwóch wersji: w formie bezpośredniej i pośredniej. Z uwagi na tradycję oraz sposób zorganizowania planu kont w naszym kraju, najczęściej wykorzystywaną wersją jest pośredni rachunek przepływów pieniężnych. O ile zawartość merytoryczna poszczególnych pozycji nie powoduje zazwyczaj wątpliwości, to samo techniczne sporządzenie rachunku przepływów często przysparza wielu problemów. Sporządzając rachunek przepływów metodą klasyczną, w pełni na podstawie przepisów KSR nr 1, bardzo częstą sytuacją jest brak zgodności wyliczonych przepływów z bilansową zmianą stanu środków pieniężnych. W celu uniknięcia tego problemu, autor pragnie zaproponować alternatywną metodę ustalania przepływów pieniężnych w oparciu o zmiany stanu pozycji księgowych. Metoda ta gwarantuje zgodność pomiędzy bilansową zmianą stanu środków pieniężnych a przepływami oraz znacznie upraszcza sporządzenie not dla przepływów pieniężnych. Metoda zmian stanu zakłada zasadniczo trzy etapy prac, mające na celu przejście od zmian stanu na kontach do rzeczywistych przepływów pieniężnych zaprezentowanych zgodnie z wymogami KSR 1. Na te etapy składają się: ujęcie zmian stanu wszystkich pozycji bilansowych za wyjątkiem środków pieniężnych w arkuszu rachunku przepływów pieniężnych, co doprowadza do zgodności wykazanych przepływów z bilansową zmianą stanu środków pieniężnych, sporządzenie tabel z wykazaniem poszczególnych czynników, które złożyły się na różnice pomiędzy bilansem otwarcia a bilansem zamknięcia wybranych pozycji, korekty prezentacyjne w oparciu o sporządzone tabele na etapie II, mające na celu zadośćuczynienie wymogom KSR 1. Dzięki takiemu podziałowi pracy możliwe jest łatwe prześledzenie prawidłowości sporządzenia rachunku przepływów oraz wypełnienie not, które wymagają ujawnienia różnic pomiędzy bilansową zmianą stanu pozycji a zmianą stanu wykazaną w przepływach pieniężnych. ETAP I: ujęcie zmian stanu Podstawową zasadą rachunkowości jest to, że suma aktywów w bilansie zawsze musi być zgodna z sumą pasywów. Taka sama sytuacja związana jest ze zmianą tych pozycji w ciągu okresów, tj. wzrost aktywów musi być identyczny jak wzrost pasywów. W oparciu o tę prawidłowość możliwe jest ustalenie zmiany stanu środków pieniężnych tak, jak zaprezentowano w przykładzie nr 1. Przykład 1 Uproszczony bilans spółki na oraz przedstawia się następująco: Pozycja Zmiana stanu Aktywa trwałe +200 Zapasy 500 650 -150 Należności 550 300 +250 Środki pieniężne 100 150 -50 RAZEM AKTYWA +250 Kapitał własny +100 Rezerwy 200 450 -250 Zobowiązania 650 250 +400 RAZEM PASYWA +250 Można więc stwierdzić, że: zmiana stanu pasywów (+250) minus zmiana stanu aktywów trwałych (+200), minus zmiana stanu zapasów (-150) minus zmiana stanu należności (+250) równa się: 250 – (200-150+250) = -50 Powyższa kwota jest tożsama ze zmianą stanu środków pieniężnych. Pierwszy etap sporządzania rachunku przepływów pieniężnych metodą zmian stanu polega więc na naniesieniu cząstkowych zmian stanu poszczególnych pozycji do arkusza z wyliczeniem przepływów. Należy jednak pamiętać o tym, że zmiany stanu aktywów wykazywane będą z minusem, natomiast zmiany stanu pasywów z plusem. Istotną różnicą w stosunku do wyliczania CF jest to, że wykazujemy zmiany stanu wszystkich pozycji, w tym także kredytów i pożyczek, inwestycji, aktywów trwałych itp., które normalnie nie są wykazywane w zmianach stanu. Ważną kwestią jest także wykazanie ww. zmian stanu w odpowiedniej pozycji, tak aby już na tym etapie rozbieżność z KSR 1 była jak najmniejsza. Poniżej zestawiono propozycję co do przypisania poszczególnych zmian stanu do pozycji rachunku przepływów. Pozycja bilansu Pozycja w przepływach pieniężnych (metoda pośrednia) Wartości niematerialne i prawne Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych Rzeczowe aktywa trwałe Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych Inwestycje długoterminowe Na aktywa finansowe RMK Zmiana stanu RMK Zapasy Zmiana stanu zapasów Należności handlowe Zmiana stanu należności Należności pozostałe Zmiana stanu należności Kapitał własny Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli Rezerwy Zmiana stanu rezerw Zobowiązania handlowe Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów Zobowiązania pozostałe Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów Zobowiązania finansowe (pożyczki, kredyty, leasing itp.) Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów RMP Zmiana stanu RMK Przy takiej prezentacji należy pamiętać, że kredyty i pożyczki na I etapie wykazane są w działalności operacyjnej, pomimo że jest to niezgodne z krajowym standardem. Na kolejnych etapach ta pozycja zostanie wyłączona i zaprezentowana w działalności finansowej. Przykład 2 prezentuje ujęcie zmian stanu w CF, zgodnie z powyższym zestawieniem. Przykład 2 Spółka posiada uproszczony bilans analogiczny do bilansu z przykładu nr 1. Ujęcie zmian stanu bilansu w CF jest zatem następujące: Pozycja CF Pozycja bilansu Kwota Działalność operacyjna Zmiana stanu rezerw Rezerwy -250 Zmiana stanu zapasów Zapasy +150 Zmiana stanu należności Należności -250 Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów Zobowiązania +400 Razem +50 Działalność inwestycyjna Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych Aktywa trwałe -200 Razem -200 Działalność finansowa Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli Kapitały własne +100 Razem +100 Przepływy pieniężne razem -50 Bilansowa zmiana środków pieniężnych -50 Jak widać w powyższej tabeli, udało się sporządzić zamykające się wewnętrznie przepływy pieniężne, które następnie zostaną doprowadzone do pełnej zgodności z KSR 1. ETAP 2 – zestawienie tabeli ruchów Na tym etapie niezbędne jest zebranie danych na temat zdarzeń, do których faktycznie doszło w spółce w ciągu okresu. Dane te będą służyły do wyjaśnienia zmian w poszczególnych kategoriach, np. kredytach i pożyczkach pomiędzy bilansem otwarcia a końcem okresu. Etap ten jest niezwykle ważny, ponieważ umożliwia następnie, w etapie III, sporządzenie sprawozdania zgodnego ze standardami krajowymi. Zasadniczymi pozycjami wymagającymi wyjaśnienia są wszystkie pozycje, które zgodnie z metodą klasyczną nie byłyby zaprezentowane w działalności operacyjnej. Do takich pozycji w bilansie należą: inwestycje finansowe, udzielone pożyczki, zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek, inne zobowiązania finansowe (np. leasing), RMP (np. dotacje). Generalnie, główną przyczyną zmian w ciągu roku mogą być następujące kwestie: zwiększenie kapitału/zakup, spłata kapitału/sprzedaż, naliczenie odsetek, spłata odsetek. Uzgodnienie tego typu należy przygotować dla wszystkich pozycji, których przykłady opisano powyżej. Sporządzenie tabelek z uzgodnieniem zaprezentowano w przykładzie nr 3. Przykład 3 Dla spółki opisanej w przykładzie nr 1 i 2 stwierdzono, co następuje: spółka posiadała zobowiązanie z tytułu pożyczki o saldzie 100 na i 450 na Spółka dokonała spłaty kapitału pożyczki w wysokości 50, zaciągnęła nową pożyczkę na kwotę 400 oraz naliczyła i zapłaciła odsetki w wysokości 100, spółka w 2016 roku zainwestowała w akcje kwotę 200, co zostało ujęte w aktywach trwałych, spółka osiągnęła w 2016 rok zysk w wysokości 150 i wypłaciła dywidendę w wysokości 150 z wyniku roku poprzedniego. Spółka wyemitowała także nowe akcje o wartości 100. Poniżej sporządzono tabele zmian w okresie dla poszczególnych pozycji: Zobowiązania z tyt. pożyczek Inwestycje długoterminowe Kapitał własny BO 100 0 Zwiększenie/zakup +400 +200 +100 Zmniejszenie/spłata -50 Naliczenie odsetek +100 Spłata odsetek -100 WF za 2016 rok +150 Zapłata dywidendy -150 BZ 450 200 Zmiana stanu +350 +200 +100 Na podstawie tak sporządzonego zestawienia możliwe będzie na etapie III prawidłowe zaprezentowanie danych. Dodatkowo na etapie II spółka powinna zebrać różnorodne inne dodatkowe dane, takie jak wysokość amortyzacji, zmiana stanu zobowiązań inwestycyjnych, ewentualne kompensaty zobowiązań z należnościami, odpisy aktualizujące środki trwałe itp. ETAP III – korekty prezentacyjne Posiadając uzgodniony CF do zmiany stanu środków pieniężnych oraz pełnię wiedzy co do zdarzeń w spółce, możliwe jest na etapie III takie skorygowanie CF, aby było ono zgodne z KSR 1. Z uwagi na przejrzystość, autor zaleca wprowadzanie poszczególnych korekt w kolejnych kolumnach. Ponieważ przepływy są już zgodne z bilansową zmianą stanu środków pieniężnych, to każda korekta w każdej kolumnie powinna sumować się do zera, czyli jeżeli w jednym wierszu dodaje się pewną kwotę, to w innym wierszu ta kwota powinna być ujęta z przeciwnym znakiem. Mechanizm funkcjonowania korekt został zaprezentowany w przykładzie 4. Przykład 4 Zaprezentowano korektę związaną z otrzymanymi pożyczkami dla spółki z przykładów wcześniejszych. Spółka wykazała zmianę stanu zobowiązań w wysokości +400, z czego zmiana stanu z tytułu pożyczek wynosi +350, a więc zmiana stanu pozostałych zobowiązań wynosi +50. W poniższej tabeli ujęto poszczególne korekty. Pozycja CF Kwota Spłata kapitału Nowe pożyczki Naliczenie odsetek Spłata odsetek Po korektach Działalność operacyjna Odsetki i udziały w zyskach +100 +100 Zmiana stanu zobowiązań +400 +50 -400 +100 -100 +50 Działalność finansowa Kredyty i pożyczki +400 +400 Spłaty kredytów i pożyczek -50 -50 Odsetki -100 -100 Przepływy pieniężne razem -50 0 0 0 0 Bilansowa zmiana środków pieniężnych -50 Korekta z tytuły spłaty kapitału została wykazana z minusem w działalności finansowej, ze względu na to, że jest to realny wypływ pieniędzy ze spółki. Następnie skorygowano z przeciwnym znakiem zmianę stanu zobowiązań z uwagi na to, że pierwotnie, na etapie I, zmianę stanu pożyczek ujęto łącznie ze wszystkimi zobowiązaniami. Korektę z tytułu zaciągnięcia nowych pożyczek wykazano w działalności finansowej ze znakiem dodatnim ze względu na to, że jest to wpływ gotówki do spółki. Następnie skorygowano zmianę stanu zobowiązań z uwagi na grupowanie na etapie I. Korektę z tytułu naliczenia odsetek za 2016 rok wykazano z plusem w pozycji działalności operacyjnej, ponieważ w wyniku finansowym zostały one ujęte jako koszt, a z uwagi na to, że nie są one przepływem pieniężnym, a jedynie kosztem, nie powinny mieć wpływu na CF. Korekta ta dokonuje się automatycznie poprzez wyłączenie zmiany stanu pożyczek do zmiany stanu zobowiązań na etapie I, jednakże KSR 1 wymaga wykazania tego tytułu w pozycji korekta ta ma więc na celu prezentacyjne jej przesunięcie do odpowiedniego wiersza. Ostatnia korekta polega na ujęciu zapłaconych odsetek w działalności finansowej ze znakiem ujemnym (jako wypływ gotówki) i następnie skorygowaniu zmiany stanu pożyczek ze znakiem przeciwnym, analogicznie jak w poprzednich kolumnach. W konsekwencji wszystkie korekty sumują się w wierszach do 0, a więc nie zmieniają łącznej sumy przepływów pieniężnych. Dodatkowo w pozycji zmiany stanu zobowiązań pozostał jedynie wpływ zmiany stanu zobowiązań handlowych i innych, która powinna być prezentowana w tym miejscu. Analogicznie jak w przykładzie 4 należy postępować ze wszystkimi korektami. Poniżej zestawiono i omówiono najczęściej pojawiające się korekty na tym etapie, wraz z uzasadnieniem. Korekta zysku za okres – WF za okres powinien być wykazany w działalności operacyjnej, dlatego należy go przesunąć ze zmiany stanu kapitałów własnych do pozycji zysk (strata) netto. Korekta amortyzacji – amortyzacja jest kosztem niepieniężnym, wpływa jednakże na zmianę stanu ŚT i WNIP. W związku tym zmianę stanu należy skorygować in minus, a samą amortyzację wykazać w pozycji Amortyzacja ze znakiem dodatnim. Korekta o sprzedaż/likwidację ŚT i WNIP – przepływem pieniężnym w przypadku tej transakcji są jedynie wpływy ze sprzedaży, dlatego należy skorygować zmianę stanu ST i WNIP o wartość netto, przychody ze sprzedaży wykazać ze znakiem dodatnim w pozycji Wpływy ze sprzedaży, natomiast wynik całej transakcji powinien korygować działalność operacyjną w pozycji Wynik z działalności inwestycyjnej. Korekta o zmianę stanu zobowiązań i należności inwestycyjnych – korekta związana jest z faktem, że samo ujęcie faktury na ŚT lub ŚT w budowie nie oznacza jeszcze realnego wypływu gotówki. Faktura taka jednak wpływa na zmianę stanu, dlatego należy wyłączyć z niej te dokumenty, które nie zostały zapłacone w ciągu roku. Zmiana stanu zobowiązań inwestycyjnych będzie korygowała pozycję oraz 8, natomiast zmiana stanu należności inwestycyjnych (nieotrzymanych płatności za sprzedane aktywa) będzie korygowała pozycje oraz Zmiany stanu mogą być zarówno ujemne, jak i dodatnie, dlatego znaki korekty mogą być różne. Analogiczna korekta będzie miała miejsce w przypadku sprzedaży i zakupu innych aktywów, np. inwestycji. Korekta o umowy leasingowe – umowy leasingowe są bardzo podobne jak korekty dotyczące zaciągniętej pożyczki opisane w przykładzie 4, z tym wyjątkiem, że transakcja związana jest z otrzymaniem nowych środków trwałych zamiast z przepływem pieniądza, dlatego zaciągnięcie nowych umów leasingowych powinno korygować zmianę stanu ŚT zamiast pozycję w działalności finansowej. Otrzymane dotacje – wpływają na zmianę stanu RMK. O ile samo otrzymanie dotacji związane jest z wpływem gotówki, tak korekty mają na celu prawidłowe zaprezentowanie w CF tego zdarzenia. Wpływ dotacji powinien być wykazany w działalności finansowej, dlatego należy skorygować ze znakiem minus zmianę stanu RMK oraz ze znakiem dodatnim pozycję Rozliczenie w przychody otrzymanych dotacji w poprzednich okresach należy skorygować jedynie w działalności operacyjnej w pozycji ze znakiem ujemnym oraz zmianę stanu RMK ze znakiem dodatnim. W zależności od transakcji, które nastąpiły w okresie, mogą pojawić się także inne korekty. Dzięki sporządzaniu CF zgodnie z powyższym wzorcem łatwiejsze jest prześledzenie ewentualnych błędów oraz przygotowanie not objaśniających do tego sprawozdania. Czy możemy przekazać pieniądze "do ręki"? O czym pamiętać przy sporządzaniu umowy? Czy zawsze zapłacimy podatek? Przy darowiźnie kwoty pieniężnej pojawia się wiele wątpliwości. Polecenie w umowie darowizny pozwoli uniknąć zapłaty podatku Czy potrzebny notariusz? Zgodnie z prawem oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Gdy umowa darowizny zostaje zawarta bez zachowania tej formy, staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. W praktyce oznacza to, iż możemy dokonać umowy darowizny kwoty pieniężnej bez zachowania formy aktu notarialnego. W takiej sytuacji dochodzi ona do skutku z chwilą jej wykonania tzn. przekazania kwoty pieniężnej obdarowanemu. W formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności powinna zostać zawarta umowa darowizny nieruchomości. Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF) Gdy podpisujemy umowę Decydując się na zawarcie umowy w formie pisemnej pamiętajmy o określeniu miejsca i daty jej sporządzenia, stron umowy oraz przedmiotu umowy darowizny. W umowie wskażmy zatem dokładnie kwotę pieniężną. W umowie powinny znaleźć się także oświadczenia stron: darczyńcy o przekazaniu określonej kwoty pieniężnej na rzecz obdarowanego oraz obdarowanego o przyjęciu przedmiotu darowizny. Pamiętajmy o podpisach złożonych przez obie strony (obdarowanych i darczyńców). Do udzielenia darowizny przez małżonka z jego majątku wspólnego konieczna jest zgoda drugiego małżonka. Polecenie w umowie darowizny Darczyńca może w umowie zobowiązać obdarowanego do określonego działania np. do przeznaczenia przedmiotu darowizny na określony cel. Jeżeli decydujemy się na zamieszczenie w umowie polecenia, powinno ono zostać jasno wskazane. Po śmierci obdarowanego wykonania polecenia mogą żądać jego spadkobiercy. Obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia, jeżeli jest to usprawiedliwione wskutek istotnej zmiany stosunków. Jeżeli wypełnienia polecenia żąda darczyńca lub jego spadkobiercy, obdarowany może zwolnić się przez wydanie przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje. Ponadto obdarowany może zwolnić się od spełnienia polecenia przez zwrot darczyńcy przedmiotu darowizny. Zobacz również: Bezpłatny wór umowy darowizny kwoty pieniężnej Pieniądze do ręki czy przelewem? Umowa darowizny zostaje zawarta z chwilą jej wykonania, a więc w tym przypadku z chwilą przekazania kwoty pieniężnej. W przypadku członków najbliższej rodziny warto przekazać darowiznę na rachunek bankowy, aby w ten sposób uzyskać zwolnienie od podatku. Zgodnie bowiem z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli spełnią oni następujące warunki: przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę zł; nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych zostanie zgłoszone właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego; otrzymanie darowizny zostanie udokumentowane dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Zobacz również serwis: Podatek od darowizn Podstawa prawna: Ustawa z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny; Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Rachunek przepływów pieniężnych jest elementem sprawozdania finansowego. Sprawozdanie finansowe zawierające rachunek przepływów pieniężnych, mają obowiązek sporządzać podmioty, które podlegają corocznemu badaniu przez biegłego rewidenta. Podmioty te zostały wymienione w art. 64 ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, z późn. zm.): banki, zakłady ubezpieczeń oraz zakłady reasekuracji; jednostki działające na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych;jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji;pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdanie finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków: a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób; b) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej euro; c) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej euro. Rachunek przepływów pieniężnych informuje o sposobie pozyskiwania i wykorzystania przez jednostkę środków pieniężnych w danym roku obrotowym. Pozwala ocenić sytuację finansową badanej jednostki oraz jej zdolność płatniczą, zdolność do zaciągania kredytów oraz zdolność do terminowego regulowania płatności, innymi słowy określa czy jednostka jest płynna finansowo. Rachunek przepływów pieniężnych sporządzany jest na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych metodą bezpośrednią lub pośrednią. Dane do sporządzenia rachunku przepływów pieniężnych pochodzą z bilansu oraz rachunku zysków i strat. Polecamy: Czy finansować działalność gospodarczą funduszami pożyczkowymi?Dzięki temu elementowi sprawozdania finansowego dowiemy się jakie zmiany zaszły w ciągu roku w stanie środków pieniężnych oraz w jakim stopniu przyczyniła się do tego działalność operacyjna, inwestycyjna i finansowa. W rachunku przepływów pieniężnych należy uwzględnić wszystkie wpływy i wydatki z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej jednostki, z wyjątkiem wpływów i wydatków będących rezultatem zakupu lub sprzedaży środków pieniężnych, przy czym dla właściwego określenia wartości przepływów pieniężnych:przez działalność operacyjną rozumie się podstawowy rodzaj działalności jednostki oraz inne rodzaje działalności, niezaliczone do działalności inwestycyjnej (lokacyjnej) lub finansowej;przez działalność inwestycyjną (lokacyjną) rozumie się nabywanie lub zbywanie składników aktywów trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych oraz wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści;przez działalność finansową rozumie się pozyskiwanie lub utratę źródeł finansowania [zmiany w rozmiarach i relacjach kapitału (funduszu) własnego i obcego w jednostce] oraz wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i przepływów pieniężnych składa się z:części A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej;części B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej;części C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej;części D. Przepływy pieniężne netto razem;części E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych;części F. Środki pieniężne na początek okresu;części G. Środki pieniężne na koniec metody bezpośredniej jest zestawienie wpływów i wydatków środków pieniężnych w ciągu roku obrotowego. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej obejmują:wpływy ze sprzedaży i inne wpływy z działalności operacyjnej;wydatki dotyczące: dostaw i usług, wynagrodzeń netto, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych świadczeń, podatków i opłat o charakterze publiczno-prawnym oraz innych wydatków operacyjnych; Przy metodzie pośredniej, ustalając przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej należy zysk lub stratę ustalone metodą memoriałową skorygować o różne pozycje korygujące, aby doprowadzić te wielkości do wymiaru liczonego metodą kasową. Pozycje korygujące to:pozycje niepieniężne: amortyzacja, rezerwy, straty i zyski z tytułu różnic kursowych;pozycje wpływające na wynik finansowy jednostki, ale nie związane z działalnością operacyjną ale dotyczące działalności inwestycyjnej lub finansowej;zmiany stanu należności, zobowiązań, rozliczeń międzyokresowych:1. zmiany stanu zapasów – wzrost stanu zapasów powoduje zamrożenie gotówki i wykazuje się go w rachunku przepływów pieniężnych ze znakiem „-” i odwrotnie2. wzrost lub spadek zapasów ustala się porównując stan początkowy i końcowy zapasów wykazany w bilansie za dany rok obrotowy3. zmiany stanu należności i roszczeń – wzrost należności wpływa na zmniejszenie ilości gotówki w dyspozycji jednostki, co ujmuje się w rachunku ze znakiem „-” i odwrotnie4. zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych i funduszów specjalnychPrzepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej obejmują:wpływy ze zbycia wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych;wpływy ze zbycia inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne;wpływy z aktywów finansowych (zbycie aktywów finansowych, dywidendy, udziały w zyskach, odsetki, spłaty pożyczek);pozostałe wpływy inwestycyjnej;wydatki bezpośrednio związane z ww. tytułów środków pieniężnych z działalności finansowej obejmują:1. Wpływy:emisja akcji, wydanie innych instrumentów kapitałowych, dopłaty do kapitału;kredyty i pożyczki;emisja dłużnych papierów wartościowych;inne wpływy finansowe. 2. Wydatki:nabycie udziałów (akcji) własnych;wypłata dywidend i inne wypłaty na rzecz właściciela;inne wydatki z tytułu podziału zysku;spłaty kredytów i pożyczek;wykup dłużnych papierów wartościowych;płatności z tytułu leasingu finansowego;wydatki z tytułu innych zobowiązań finansowych;odsetki;inne wydatki finansowe. Pełen zakres elementów rachunków przepływów pieniężnych metodą bezpośrednią i pośrednią znajduje się w załączniku nr 1 znowelizowanej ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 roku. Metodę sporządzania rachunku przepływów pieniężnych wybiera kierownik jednostki. Polecamy: serwis Biuro rachunkowe Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE Ustawa o rachunkowości (dalej: uor) określa minimalne wymogi informacyjne w zakresie rachunku przepływów pieniężnych. Informacje te znajdziemy w załączniku nr 1. W dodatkowych informacjach i objaśnieniach sprawozdania finansowego należy ujawnić: 1) objaśnienie struktury środków pieniężnych przyjętych do rachunku przepływów pieniężnych, 2) uzgodnienie przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej sporządzone metodą pośrednią, gdy rachunek przepływów pieniężnych sporządzony jest metodą bezpośrednią, 3) przyczyny różnic pomiędzy zmianami stanu niektórych pozycji w bilansie oraz zmianami tych samych pozycji wykazanymi w rachunku przepływów pieniężnych. Wymogi te zawarte są również w KSR nr 1 „Rachunek przepływów pieniężnych". Znajdują się w nim argumenty uzasadniające przedstawienie dodatkowych informacji i objaśnień do rachunku przepływów pieniężnych, a mianowicie: a) ułatwia to właściwe odczytanie i interpretację kwot wykazanych w poszczególnych pozycjach sprawozdania, szczególnie gdy wartość pozycji odbiega od wykazanej w innych elementach sprawozdania finansowego, b) pozwala na „odciążenie" rachunku przepływów pieniężnych i eliminację pozycji mniej istotnych z punktu widzenia podstawowego w celu sporządzania tego rachunku, c) rozszerza możliwości porównań, przydatnych przy szacowaniu wartości i prawdopodobieństwa wystąpienia przepływów pieniężnych w przyszłości. Ekwiwalenty Nie zawsze bilansowa wartość środków pieniężnych odpowiada wartości środków pieniężnych prezentowanych w rachunku przepływów pieniężnych. Niektóre aktywa finansowe na potrzeby sporządzania rachunku przepływów pieniężnych, mogą zostać przeklasyfikowane do środków pieniężnych – ekwiwalentów środków pieniężnych. Jest to możliwe w przypadku aktywów, które spełniają określone wymogi. Autopromocja Specjalna oferta letnia Pełen dostęp do treści "Rzeczpospolitej" za 5,90 zł/miesiąc KUP TERAZ Ekwiwalenty środków pieniężnych są to te aktywa pieniężne, niezaliczane do środków pieniężnych oraz inne aktywa finansowe, które charakteryzują się jednocześnie: 1) wysokim stopniem płynności, to jest łatwością wymiany na określoną kwotę środków pieniężnych, 2) nieznacznym ryzykiem utraty wartości oraz 3) krótkim terminem płatności lub wymagalności, nie dłuższym niż trzy miesiące od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia (lokaty). W takiej sytuacji należy w dodatkowych informacjach i objaśnieniach wyjaśnić, które aktywa finansowe na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych kwalifikowane są jako środki pieniężne i ich ekwiwalenty. Jednostka może uznać, że przyjęte przy sporządzaniu bilansu zasady klasyfikowania krótkoterminowych aktywów finansowych do środków pieniężnych i innych aktywów pieniężnych są takie same, jak stosowane do określenia środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w rachunku przepływów pieniężnych. W dodatkowych informacjach i objaśnieniach podaje się wtedy odpowiednią informację na ten temat. Metoda sporządzania Ustawa o rachunkowości pozwala wybrać metodę sporządzania rachunku przepływów pieniężnych (bezpośrednią lub pośrednią). Jeżeli jednak zdecydujemy się na metodę bezpośrednią, to w dodatkowych informacjach i objaśnieniach należy przedstawić przepływy pieniężne z działalności operacyjnej przygotowane na podstawie metody pośredniej. Wymóg dotyczy tylko przepływów z działalności operacyjnej, ponieważ przepływy z działalności inwestycyjnej i finansowej zawsze są sporządzane metodą bezpośrednią. Zasady przyjęte do sporządzenia rachunku przepływów pieniężnych są częścią przyjętej przez jednostkę polityki rachunkowości i wymagają, zgodnie z ustawą o rachunkowości, ujęcia w dokumentacji oraz omówienia we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego. Zmiany stanów... Sporządzając przepływy z działalności operacyjnej metodą pośrednią eliminujemy operacje niepieniężne i te, które nie dotyczą działalności operacyjnej. Może to spowodować różnice między zmianami stanu niektórych pozycji wykazanych w bilansie oraz zmianami tych pozycji wykazanymi w rachunku przepływów pieniężnych. Dotyczy to np. zmiany stanu rezerw, należności, zapasów, zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów, rozliczeń międzyokresowych. Należy również wyjaśnić ich przyczyny. ...rezerw... Różnice mogą np. wynikać ze zmiany stanu rezerw na odroczony podatek dochodowy, jeżeli rezerwę na podatek utworzono z pominięciem wyniku finansowego netto bieżącego okresu w ciężar kapitału (funduszu) własnego (na kapitał z aktualizacji wyceny), np. w przypadku wyceny instrumentów. Rozbieżności wystąpią również w sytuacji, gdy sporządzamy rachunek przepływów pieniężnych za okres, w którym miało miejsce połączenie jednostek. Przykład Nota do rachunku przepływów pieniężnych dotycząca zmiany stanu rezerw może wyglądać następująco: Pozycja Zmiana stanu rezerw na zobowiązania 2014 2013 Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne Pozostałe rezerwy Razem Zmiana stanu ...i zapasów W pozycji zmiany stanu zapasów nie uwzględnia się np. zmiany stanu zapasów z tytułu wkładu niepieniężnego otrzymanego lub przekazanego pod postacią zapasów czy zmiany stanu zapasów z tytułu ich przeniesienia do środków trwałych (w tym w budowie) lub przekwalifikowania środków trwałych do zapasów. Przykład Nota dotycząca zmiany stanu zapasów może wyglądać tak: Pozycja Zmiana stanu zapasów 2014 2013 Ogółem zapasy Koszty zakupu Aktualizacja wyceny zapasów Razem Zmiana stanu Należności też trzeba wykazać Nie uwzględnia się zmiany stanu należności dotyczących działalności inwestycyjnej, np. z tytułu sprzedaży środków trwałych lub z operacji i zdarzeń niepieniężnych, jak np. z zamiany należności z tytułu dostaw i usług na udziały. Przykład Nota przygotowana dla zaprezentowania zmiany stanu należności: Pozycja Zmiana stanu należności 2014 2013 Należności długoterminowe Należności krótkoterminowe od jednostek powiązanych Należności krótkoterminowe od pozostałych jednostek Razem należności brutto Odpisy aktualizujące wartość należności Razem należności netto, w tym Należności z tytułu sprzedaży wartości niematerialnych i prawnych i środków trwałych Należności z tytułu sprzedaży inwestycji w nieruchomości i wartości niematerialne i prawne Inne należności z tytułu działalności inwestycyjnej Razem należności z działalności inwestycyjnej Należności finansowe Razem należności z działalności finansowej Należności z działalności operacyjnej Zmiana stanu należności Zobowiązania krótkoterminowe z wyjątkiem pożyczek i kredytów Nie uwzględnia się zmian stanu zobowiązań dotyczących działalności inwestycyjnej ani z operacji lub zdarzeń niepieniężnych, jak np. zamiany zobowiązań dotyczących działalności operacyjnej na kapitał własny czy zmiany stanu zobowiązań z tytułu podatku dochodowego odnoszonych bezpośrednio na kapitał własny. Przykład Nota dotycząca zmiany stanu zobowiązań krótkoterminowych może być zbudowana z następujących elementów: Pozycja Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, bez kredytów i pożyczek 2014 2013 Zobowiązania krótkoterminowe wobec jednostek powiązanych Zobowiązania krótkoterminowe wobec pozostałych jednostek Fundusze specjalne Razem zobowiązania, w tym: Zobowiązania z tytułu zakupu wartości niematerialnych i prawnych i środków trwałych Zobowiązania z tytułu zakupu inwestycji w nieruchomości i wartości niematerialne i prawne Inne zobowiązania z tytułu działalności inwestycyjnej Razem zobowiązania z działalności inwestycyjnej Zobowiązania z tytułu nabycia (akcji) własnych Zobowiązania z tytułu dywidend i innych wypłat na rzecz właścicieli Zobowiązania inne niż wypłaty na rzecz właścicieli z tytułu podziału zysku Zobowiązania z tytułu dłużnych papierów wartościowych Inne zobowiązania finansowe Zobowiązania z tytułu umów leasingu finansowego Zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek Razem zobowiązania z działalności finansowej Zobowiązania z działalności operacyjnej Zmiana stanu zobowiązań Rozliczenia międzyokresowe Nie wykazuje się w zmianie stanu rozliczeń międzyokresowych, np. zmiany rozliczeń czynnych z tytułu odroczonego podatku dochodowego odnoszonego bezpośrednio na kapitał własny. Ponadto nie wykazuje się zmian stanu rozliczeń ujętych drugostronnie na kontach aktywów lub zobowiązań, a w szczególności: zmiany stanu ujemnej wartości firmy w roku jej powstania, wartości darowizn niepieniężnych otrzymanych w postaci składników aktywów trwałych, a także dotacji – w roku ich otrzymania. Przykład Zmianę stanu rozliczeń międzyokresowych można przedstawić w następujący sposób: Pozycja Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych 2014 2013 Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe Krótkoterminowe rozliczenia krótkoterminowe Razem 1. Zmiana stanu Ujemna wartość firmy Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe (pasywa) Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe (pasywa) Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe przychodów Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe przychodów Razem 2. Zmiana stanu 3. Otrzymana dotacja na sfinansowanie nabycia środków trwałych Ogółem zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych (1+2+3) Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych W pozycji dotyczącej nabycia wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych nie ujmuje się zaliczek udzielonych na poczet zakupu wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych (są one wykazywane w pozycji „Inne wydatki inwestycyjne"). Jeżeli jednak kwota zaliczki jest znaczna, prawdopodobieństwo faktycznego nabycia duże, a termin realizacji krótki, to można wydatek na zaliczkę wykazać w pozycji dotyczącej nabycia składników aktywów jednostki. Fakt taki wymaga ujawnienia w dodatkowych informacjach i objaśnieniach wraz z podaniem kwoty zaliczki i terminu realizacji zakupu. Środki pieniężne Jeżeli pozycja „Środki pieniężne" dla potrzeb rachunku przepływów pieniężnych i bilansowych różni się lub występują jeżeli w jednostce na koniec okresu objętego sprawozdaniem różnice kursowe od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach walutowych i w kasie, to należy wyjaśnić różnice w dodatkowych informacjach i objaśnieniach. Przykład Propozycja noty na temat bilansowej zmiany stanu środków pieniężnych Pozycja E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych 2014 2013 Środki pieniężne w kasie Środki pieniężne na rachunkach bankowych Lokaty bankowe do 3 miesięcy Ekwiwalenty środków pieniężnych, w tym – czeki, – weksle, – inne Razem środki pieniężne oraz ekwiwalenty środków pieniężnych Zmiana środków pieniężnych oraz ekwiwalentów środków pieniężnych Wycena bilansowa środków pieniężnych Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych Środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania Brak wyjaśnień może oznaczać błędy Katarzyna Rydz, audit partner w dziale rewizji finansowej BDO, trener szkoleniowy Poza ujawnieniami zawartymi w załączniku nr 1 do ustawy o rachunkowości jednostki powinny przedstawiać w dodatkowych informacjach i objaśnieniach inne informacje służące wyjaśnieniu pozostałych pozycji rachunku przepływów pieniężnych. Dotyczy to głównie pozycji niepieniężnych, które nie wynikają wprost z innych elementów sprawozdania finansowego, np. różnic kursowych, odsetek dotyczących działalności inwestycyjnej i finansowej. Dotyczy to również pozycji „Inne korekty". Wysoka wartość w tej pozycji bez informacji wyjaśniającej, czego ona dotyczy, może oznaczać, że rachunek przepływów pieniężnych nie został sporządzony prawidłowo i w pozycji tej zaprezentowano kwoty, które dotyczą innych elementów rachunku przepływów pieniężnych. Dla przedstawienia rachunku przepływów pieniężnych w gospodarstwie rolniczym czy ogrodniczym niezbędne jest wyjaśnienie i rozróżnienie kategorii ekonomicznych związanych z nakładami, kosztami, wydatkami i wpływami. Bywa bowiem, że w potocznym rozumieniu nie rozróżnia się trzech pierwszych kategorii i używa ich zamiennie. Oprócz wyjaśnień poszczególnych pojęć, poniżej znajduje się również przykład struktury wpływów oraz wydatków pieniężnych w gospodarstwach sadowniczych. Nakłady oznaczają zużycie siły roboczej, środków trwałych, materiałów, a także środków pieniężnych i wyrażane są w różnych jednostkach naturalnych. Z tego powodu nie można ich sumować. Poszczególne elementy mają określone ceny, stąd zużycie czynników produkcji można sumarycznie wyrazić w mierniku wartościowym. Dochodzimy tym samym do pojęcia kosztów. Koszty są kategorią ekonomiczną, która oznacza wyrażoną w pieniądzu wartość zużytej pracy ludzi, środków trwałych oraz materiałów, usług obcych, a także zaangażowanie środków pieniężnych wynikające z obciążenia jednostki wytwórczej (z tytułu ubezpieczeń, podatków kosztowych, opłat czynszowych, itp.). Koszty związane są z normalną działalnością jednostki, obejmują wszystkie fazy procesu gospodarczego w przedsiębiorstwie, a więc zaopatrzenie, produkcję oraz sprzedaż. Wydatek należy odróżnić od pojęcia kosztów. Ten pierwszy oznacza rozchód środków pieniężnych z kasy lub rachunku bankowego jednostki gospodarczej w związku z zapłatą za określone składniki majątkowe lub usługi, a także regulowanie różnych zobowiązań. Pojęcie to jest szersze od kosztów, ponadto jedne i drugie powstają w różnym czasie. Nie wszystkie wydatki są jednocześnie kosztami. Kosztami nie są na przykład: spłata kredytu bankowego czy uregulowanie zobowiązań z tytułu podatku dochodowego. Ponadto istnieje zazwyczaj rozbieżność między czasem wydatkowania środków pieniężnych, na przykład na zakup nawozów czy środków ochrony roślin, a terminem ponoszenia kosztów z racji zużycia tych materiałów w produkcji. Ruch środków pieniężnych w przedsiębiorstwie czy gospodarstwie odbywa się poprzez wpływy (wpłaty) lub wydatki (wypłaty) gotówki z kasy lub konta bankowego. Nie można postawić znaku równości między przychodem ze sprzedaży a wpływem pieniędzy, podobnie jak nie można utożsamiać kosztów z wydatkami. Przychód ze sprzedaży powstaje w momencie, kiedy produkty są odstawione i zostanie wystawiona faktura za ich sprzedaż. Wystawienie faktury nie jest równoznaczne z zapłatą. Najczęściej sprzedaż odbywa się z odroczonym terminem płatności, stąd wpływy środków pieniężnych z tytułu sprzedaży realizowane są po upływie znacznego czasu. Wpływy (wpłaty) to wszystkie środki pieniężne, które dopływają do kasy gospodarstwa (lub na konto w banku), powiększone o wartość transakcji rozliczonych w formie wymiany naturalnej za produkt, rzecz lub usługę przekazaną partnerowi rynkowemu. Wpływy obejmują także otrzymane kredyty bankowe oraz pożyczki. Saldo przepływu środków pieniężnych (tzw. strumienie pieniężne) jest różnicą pomiędzy wpływami i wydatkami, czyli wpłatami i wypłatami w określonym czasie, zazwyczaj w okresie kwartału lub roku. W gospodarstwie rolniczym można wyróżnić cztery zasadnicze rodzaje strumieni pieniężnych — związane z działalnością operacyjną, inwestycyjną, finansową oraz prywatną (osobistą) właścicieli gospodarstwa. Działalność operacyjna dotyczy podstawowej działalności gospodarstwa rolniczego. Saldo przepływu pieniędzy z tej działalności jest różnicą pomiędzy środkami pieniężnymi otrzymanymi i wydatkowanymi z gospodarstwa. Wpływy obejmują wszelkie wpłaty od odbiorców z tytułu sprzedaży produktów roślinnych, zwierzęcych i działalności ubocznej (np. świadczonych usług rolniczych). Natomiast wypłaty obejmują określone wydatki środków pieniężnych na regulowanie zobowiązań za zakupione nawozy, środki ochrony roślin i inne materiały oraz na usługi produkcyjne, wypłaty wynagrodzeń i świadczeń na rzecz pracowników najemnych, opłacenie podatków, składki ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego oraz inne wydatki gotówkowe (np. zapłacone czynsze za wydzierżawienie na potrzeby gospodarstwa rolniczego obcych środków produkcji). Działalność inwestycyjna związana jest ze zmianami w majątku trwałym i sprowadza się do operacji gotówkowych i bezgotówkowych dotyczących zakupu i sprzedaży takich jego składników jak: maszyny, urządzenia, ciągniki, samochody, komputery czy oprogramowanie, a także papiery wartościowe. Saldo przepływu pieniędzy z działalności inwestycyjnej jest zatem różnicą pomiędzy wpływami i wydatkami odnoszącymi się do składników majątku trwałego. Działalność finansowa obejmuje pozyskiwanie środków finansowych ze źródeł zewnętrznych czyli zaciąganie i spłacanie kredytów bankowych oraz pożyczek, regulowanie odsetek, opłat i prowizji od zaciągniętych pożyczek i kredytów, a także uzyskiwanie oprocentowania z lokat pieniężnych. W rezultacie saldo przepływu środków pieniężnych z działalności finansowej jest różnicą pomiędzy wpływami i wydatkami (wpłatami i wypłatami) odnoszącymi się do kredytów, pożyczek oraz lokat. Działalność prywatna dotyczy wszelkiej pozostałej działalności, która nie ma bezpośredniego związku z gospodarstwem rolniczym, a wynika z więzi gospodarstwa rolniczego i domowego w rolniczych przedsiębiorstwach rodzinnych. Źródła wpływów środków pieniężnych z działalności prywatnej obejmują między innymi zarobkowanie poza gospodarstwem, świadczenia emerytalno-rentowe, otrzymane darowizny oraz spłaty rodzinne. Wydatki związane są z utrzymaniem rodziny, prowadzeniem gospodarstwa domowego, a zatem z zaspokojeniem potrzeb konsumpcyjnych członków rodziny. WIELKOŚĆ I STRUKTURA WPŁYWÓW ORAZ WYDATKÓW PIENIĘŻNYCH W GOSPODARSTWACH (ŚREDNIA Z 34 GOSPODARSTW) W tabeli przedstawiono wielkość i strukturę wpływów oraz wydatków pieniężnych w wybranych gospodarstwach sadowniczych na Lubelszczyźnie. Z zestawienia wynika, że podstawowym źródłem środków pieniężnych jest bieżąca działalność produkcyjna gospodarstwa ogrodniczego, czyli działalność operacyjna obejmująca przychody za sprzedane produkty roślinne, zwłaszcza owoce: jabłka (około 80%), wiśnie i śliwki (około 11,8%) oraz maliny i porzeczki (prawie 9%). Udział wpływów pieniężnych pochodzących z produkcji owoców wynosił średnio 73,5% ogółu wpływów pieniężnych osiąganych przez przeciętne badane gospodarstwo (udział tych wpływów w działalności operacyjnej — 89,8%). Znaczącym źródłem wpływów pieniężnych była działalność prywatna, obejmująca różne przychody spoza gospodarstwa wnoszone przez wszystkich członków rodziny. Były to różne formy aktywności gospodarczej oraz świadczenia socjalne — od pracy zawodowej poza gospodarstwem poprzez emerytury, renty, zasiłki, spłaty rodzinne czy darowizny do przedsiębiorczości w zakresie usług, handlu oraz agroturystyki. Wpływy pieniężne z tych źródeł stanowiły prawie 15% ogólnej kwoty przychodów. Największy wpływ na wielkość i udział strumienia wpływów z działalności prywatnej miały emerytury i renty. Zdecydowanie mniejsze znaczenie w strukturze przychodów pieniężnych miała działalność finansowa. Wpływy z tego źródła były bardzo niskie (2,41%). Tylko niewielka grupa producentów korzystała z kapitału obcego. Spośród 34 badanych gospodarstw 19 producentów nie korzystało w ogóle z kredytów i pożyczek, co świadczy o dużej ostrożności w finansowaniu działalności bieżącej i inwestycyjnej kapitałami obcymi. W strukturze wykorzystania zasobów gotówkowych największy udział osiągnęły kolejno: działalność prywatna i operacyjna, następnie finansowa oraz inwestycyjna. Wydatki na działalność operacyjną wynosiły przeciętnie 38,05%. Główną pozycję w wydatkach działalności operacyjnej zajmowały te na zakup obrotowych środków produkcji (49,9%) oraz opłata najemnej siły roboczej (36,5%). Przeciętnie w badanym gospodarstwie — z ogółu wydatków pieniężnych — co piątą złotówkę przeznaczano na nawozy, środki ochrony roślin i inne materiały produkcyjne, zaś co siódmą — na opłacenie najemnej siły roboczej. Wydatki na działalność inwestycyjną w niewielkim zakresie partycypowały w wydatkach pieniężnych badanej grupy gospodarstw. Na działalność inwestycyjną przeznaczono prawie 6-krotnie mniejsze środki niż na działalność operacyjną — udział finansowania inwestycyjnego wyniósł 6,41% całkowitych wydatków pieniężnych przeciętnego badanego gospodarstwa. Ponadto inwestycje podejmowano tylko w co trzecim gospodarstwie. Większość tych wydatków kierowana była na inwestycje o charakterze modernizacyjnym budowli i specjalistycznych urządzeń chłodniczych. Uwidoczniło się duże zróżnicowanie wydatków na działalność inwestycyjną w poszczególnych grupach obszarowych. Bowiem różnice były prawie 5-krotne — im powierzchnia gospodarstw była większa, tym więcej środków przeznaczano na inwestycje. Wyodrębnione rodzaje strumieni pieniężnych po stronie wpływów i wydatków kształtowały się odmiennie. Podstawowym źródłem wpływów środków pieniężnych była działalność operacyjna (81,77% wpływów), zaś po stronie wykorzystania zasobów gotówkowych działalność prywatna (44,47% wydatków ogółem). W rezultacie dodatnie saldo środków pieniężnych, czyli nadwyżkę wpływów nad wydatkami, osiągnięto z działalności operacyjnej (42 473 zł na jedno gospodarstwo). Pozostałe sfery działalności posiadały ujemne strumienie pieniężne, czyli więcej wydatkowano niż wynosiły wpływy. Ujemne saldo działalności inwestycyjnej wyniosło 3910 zł, finansowej — 6295 zł, a prywatnej — 20 868 zł na jedno gospodarstwo. Widać więc wyraźnie, że to głównie działalność operacyjna wzmacniała siłę finansową i wygospodarowała nadwyżki pieniężne na zabezpieczenie pozostałych potrzeb działalności. Nadwyżka finansowa działalności operacyjnej w 49,2% była przeznaczona na działalność prywatną właściciela gospodarstwa i jego rodziny, w 14,8% — na działalność finansową, w 9,2% — na inwestycyjną, zaś pozostałą część (26,8%) stanowiła akumulacja. Ostateczna kwota nadwyżki pozostająca na następne lata wyniosła średnio 11 400 zł na gospodarstwo. Dr inż. Anna Jargiełło jest pracownikiem AR w Lublinie

darowizna w rachunku przepływów pieniężnych